3 λάθη και 6 κινήσεις για να μάθει να μοιράζεται-ΠΑΙΔΙ
«- Είναι δικό μου! –
Όχι, δικό μου!»… Η κτητικότητά τους έχει γίνει καθημερινός
πονοκέφαλος για σάς. Τι πρέπει να κάνετε, όμως, όταν το μικρό σας αρνείται να
μοιραστεί το παιχνίδι του με το αδερφάκι ή το φίλο
του;
Της Μαρίας Καρίπογλου, με
την επιστημονική επιμέλεια της Γιώτας Αντωνοπούλου, παιδοψυχολόγου –
παιγνιοθεραπεύτρια
Όταν τα παιδιά σας μαλώνουν για
τα παιχνίδια τους, δεν μπορείτε να τα μάθετε εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή να
μοιράζονται τα παιχνίδια τους. Βάλτε στόχο να τους «διδάξετε» αυτό το μάθημα με
έναν τρόπο που δεν τα θίγει, που δεν τους δημιουργεί, δηλαδή, ενοχές ή άσχημα
συναισθήματα για το άλλο παιδάκι. Τα παιδιά είναι ευαίσθητα στα… σιωπηλά
μηνύματα ή, αν θέλετε, επεξεργάζονται το μήνυμα με τον τρόπο που αυτά
καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, αν απαιτήσετε από το μεγαλύτερο παιδί να
παραδώσει το παιχνίδι με το οποίο ασχολείται στο μικρότερο αδερφάκι του, αυτό
που θα καταλάβει το μεγαλύτερο είναι ότι αγαπάτε περισσότερο το μικρότερο ή
-στην περίπτωση του φίλου του- ότι εκτιμάτε περισσότερο το «ξένο» παιδάκι από
αυτό.
3 λάθη που ΔΕΝ πρέπει να
κάνετε:
1. Μην αρπάζετε το
παιχνίδι από τα χέρια του!
Τι πιστεύετε ότι εισπράττει ένα
παιδί όταν του αρπάζουν το παιχνίδι από τα χέρια και το δίνουν σε άλλο παιδί;
Φανταστείτε ότι εισβάλλει στο γραφείο σας το αφεντικό σας, αρπάζει το laptop σας
και το δίνει σε κάποιον άλλο συνάδελφό σας. Θεωρείτε ότι αυτή η χειρονομία θα
σας κάνει, στη συνέχεια, να θέλετε να μοιραστείτε τα πράγματά σας; Μόνο εφόσον
συντρέχουν λόγοι ασφάλειας δικαιολογείται να αρπάξετε από τα χέρια του παιδιού
σας το παιχνίδι του. Εάν καταλήξετε να χρησιμοποιήσετε βία για να του το
αποσπάσετε, απλώς διδάσκετε στο παιδί σας να κάνει το ίδιο. Προσπαθήστε να του
ζητήσετε το παιχνίδι, προτείνοντας το χέρι σας και με χαμηλό τόνο στη φωνή
σας.
2. Μην υποχρεώνετε το
μεγαλύτερο να δίνει τα παιχνίδια του στο μικρότερο!
Είναι συνηθισμένη περίπτωση το
μεγαλύτερο παιδί σας να παίζει με το βιβλίο του, το στυλό του, το παιχνίδι του
και το μικρότερο να θέλει, την ίδια ώρα, να απασχοληθεί και αυτό με τα ίδια
αντικείμενα. Είναι, όμως, δίκαιο το μεγαλύτερο παιδί σας να μοιραστεί το
παιχνίδι του απλώς και μόνο επειδή αυτή είναι η επιθυμία του μικρότερου; Μην
ξεχνάτε ότι το να μάθετε τα παιδιά σας να σέβονται το χώρο του άλλου είναι τόσο
σημαντικό, όσο και το αίσθημα γενναιοδωρίας που προσπαθείτε να τους
εμφυσήσετε.
3. Μην τα βάζετε να
παίζουν με τη σειρά!
Μια βασική στρατηγική που
χρησιμοποιούν οι γονείς για να διδάξουν τα παιδιά τους να μοιράζονται είναι να
μοιράζουν τα ίδια παιχνίδια στο καθένα απ αυτά, σε διαδοχικές χρονικές
περιόδους. Για παράδειγμα, πολύ συχνά λέτε στα παιδιά σας ότι «σήμερα με την
μπάλα θα παίξεις εσύ και αύριο ο αδελφός σου»… Για να έχει η κίνησή σας
διδακτική αξία, θα πρέπει πρώτα τα παιδιά να καταλάβουν τι εστί χρόνος. Λάβετε
υπόψη σας ότι η αίσθηση του χρόνου δεν αναπτύσσεται στο παιδί μέχρι την ηλικία
των τριών χρόνων. Συνεπώς, είναι μάταιο να ζητάμε από ένα παιδί μικρότερο των
πέντε ετών να πειθαρχήσει. Ίσως να μας ευχαριστήσει δίνοντας το παιχνίδι του,
αλλά σίγουρα η κίνησή του αυτή δεν είναι αποτέλεσμα του μαθήματος που του
δώσαμε.
6 κινήσεις που πρέπει να
κάνετε:
1. Αναζητήστε
λύσεις
Δώστε τους να καταλάβουν ότι
είναι υπεύθυνα για τη διαμάχη και ενθαρρύνετέ τα να βρουν μόνα τους τη λύση.
Ένας τρόπος είναι να πείτε: «Εντάξει, έχουμε ένα πρόβλημα εδώ. Και οι δυο σας
θέλετε να παίξετε με το ίδιο παιχνίδι, αλλά αυτό δεν είναι δυνατό… Πώς μπορούμε
να λύσουμε το πρόβλημα;» Στη συνέχεια, αποτραβιέστε, όσο αυτό είναι δυνατό, και
αφήνετε τα παιδιά να λύσουν μόνα τους τη διαφορά. Μια άλλη στρατηγική που
μπορείτε να ακολουθήσετε είναι να δώσετε κάποιες εναλλακτικές λύσεις στα παιδιά
και να τα παροτρύνετε να διαλέξουν.
2. Ζητήστε συγγνώμη
για το παιδί σας
Πόσες φορές δεν σας έτυχε να
αρπάξει το παιδί σας το παιχνίδι ενός άλλου παιδιού. Μη φοβηθείτε να ζητήσετε
εσείς συγνώμη για αυτό. Με αυτήν τη στάση σας δείχνετε στο άλλο παιδάκι ότι το
σέβεστε και δίνετε στο δικό σας ένα καλό παράδειγμα. Η δική σας συμπεριφορά
είναι σίγουρα το καλύτερο παράδειγμα… Αν εσείς δεν είστε κτητικοί στην
καθημερινή σας ζωή, τα παιδιά σας λαμβάνουν το μήνυμα!
3. Παρακολουθείτε
χωρίς να παρεμβαίνετε
Αντισταθείτε στον πειρασμό να
μπείτε ανάμεσα στα παιδιά που μαλώνουν για ένα παιχνίδι ή να χάσετε την
ψυχραιμία σας και να τους φωνάξετε, εκτός βέβαια και αν φτάσουν στο σημείο να
πιαστούν στα χέρια. Η ανάμιξή σας στην υπόθεση κάνει στο τέλος κάποιο από τα
παιδιά να πληγωθεί. Επίσης, οι μικροί σας «μπελάδες» μαθαίνουν να εξαρτώνται από
εσάς για να λύσουν τις διαφορές τους. Εάν επέμβετε, κάποιο από τα παιδιά θα βγει
κερδισμένο και κάποιο χαμένο και κάθε φορά που διεκδικούν κάτι θα περιμένουν από
τη μαμά και τον μπαμπά να δώσουν τη λύση.
4. Αποσπάστε του την
προσοχή
Δεν είναι δύσκολο να αλλάξετε τη
διάθεση του παιδιού, αποσπώντας την προσοχή του και κάνοντάς το να ασχοληθεί με
κάτι διαφορετικό. Μην προσπαθείτε σε κάθε διαμάχη να του διδάξετε πώς να
μοιράζεται. Τα μικρότερης ηλικίας παιδιά είναι εύκολο να ενδιαφερθούν για άλλα
πράγματα σε χρόνο ρεκόρ.
5. Μπείτε στην
ψυχολογία του
Ένα παιδί μπορεί να είναι
γενναιόδωρο με τους φίλους του, αλλά όχι και με τα αδέρφια του. Γιατί συμβαίνει
αυτό; Απλώς, το μικρό σας λειτουργεί έτσι επειδή αισθάνεται ότι στο σπίτι δεν
μπορεί να οριοθετήσει τα πράγματά του και επιπροσθέτως αισθάνεται ανταγωνιστικά.
Μπορείτε να αλλάξετε τη συμπεριφορά τους, βοηθώντας τα παιδιά σας να
συνειδητοποιήσουν πράγματα που κάνουν το ένα για το άλλο. Για παράδειγμα, ένα
απλό σχόλιο σε ανύποπτο χρόνο, όπως: «Ήταν πολύ ωραία η κίνηση του αδελφού σου
να σου δώσει τα πατίνια του», είναι μερικές φορές το μόνο που
χρειάζεται.
6. Επιβραβεύστε τη
γενναιοδωρία του
Η κίνησή του να καλέσει δέκα
συμμαθητές του στο σπίτι αντί για δύο ή να ετοιμάσει λιχουδιές για όλη την παρέα
μπορεί να σας βγάλει εκτός εαυτού. Αναγνωρίστε του όμως τις καλές του προθέσεις
και αντί να το επιπλήξετε, επαινέστε το για το ότι είναι καλός φίλος. Οφείλετε
να του εμφυσήσετε από νωρίς τη διάθεση του να
μοιράζεται.
Θυμηθείτε:
-
Απαιτείται σεβασμός της ανάγκης του παιδιού για κτητικότητα.
-
Χρειάζεται να λάβετε υπόψη σας τη συναισθηματική ωριμότητα του παιδιού σας.
-
Ίσως το μόνο που χρειάζεται είναι η καθημερινή συναναστροφή του παιδιού σας με τα άλλα παιδάκια.