ΑΔΕΡΦΙΚΗ ΖΗΛΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΦΟΒΟΙ
Έφη Ξύδη
Ψυχολόγος (τηλ.: 6974162718)
Αδερφική Ζήλια
Η
ζήλια είναι ενα φυσιολογικό και συνηθισμένο συναίσθημα που νιώθουν τα
παιδιά όταν αποκτούν ένα νέο αδερφάκι. Ο φόβος του οτι θα χάσει την
αγάπη και το ενδιαφέρον των γονιών του συνιστά την αιτία που το παιδί
ζηλεύει το αδερφάκι του.
v Ενθάρρυνση του παιδιού να εκφράσει τα συναισθήματα ζήλιας
Το
παιδί έχει αμφίθυμα συναισθήματα προς το νέο αδερφάκι του, το αγαπάει
αλλά και το ζηλεύει ταυτοχρόνως. Οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν το
παιδί να εκφράζει ανοιχτά και να αποδέχεται τα συναίσθηματα ζήλιας που
έχει προς το αδερφάκι του. Όμως, το κυριότερο μέλημα των γονίων είναι
να δείξουν οτι κατανοούν αυτά τα συναισθήματα καθώς και να μην το
μαλώνουν για αυτά.
v Τονίστε τη διαφορετικότητα & αποφύγετε συγκρίσεις μεταξύ των δύο παιδιών
Αποφυγετε
να συγκρίνετε το ένα παιδί με το άλλο (π.χ. ο αδερφός σου είναι πιο
ευγενικός) καθώς το παιδί το εκλαμβάνει ως οτι αγαπάτε περισσότερο το
αδερφάκι του αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τη ζήλια του προς αυτό.
Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει οτι είναι διαφορετικό απο το αδερφάκι
του τονίζοντας του τα θετικά χαρακτηριστικά του και δηλώνοντας την
επιδοκιμασία και αγάπη σας για αυτά.
v Ενισχύστε τη συνεργασία μεταξύ των παιδιών
Οι
κοινές δραστηριότητες θα βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν να συνυπάρχουν.
Όριστε τους μια δραστηριότητα κατα την οποία θα χρειαστεί να
συνεργαστούν, π.χ. στρώσιμο μεσημεριανού τραπεζιού, διευκρινίζοντας με
σαφή τρόπο το ρόλο του καθενός.
v Αποφύγετε την εμπλοκή στους καβγάδες τους
Όταν
τα παιδιά τσακώνονται, είναι προτιμότερο να τα αφησέτε να συμφιλιωθούν
και να φτάσουν σε μια λύση απο μόνα τους. Όμως, σε περίπτωση φυσικής
επιθετικότητας του ένος παιδιού προς το άλλο, χρειάζεται να παρέμβετε.
Είναι λειτουργικό να χωρίσετε τα παιδιά προσωρινά χώρις όμως να
εστιάζετε την προσοχή σας και να επιπλήτετε μόνο τον επιτιθέμενο. Επίλυστε τη σύγκρουση με συζήτηση αναφερόμενη στις αρνητικές συνέπειες της καθώς και προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις.
v Δημιουργήστε την αίσθηση της «ασπίδας προστασίας» για το αδερφάκι του
Δημιουργήστε
εμπειρίες όπου το μεγαλύτερο παιδί θα έχει κάποια ευθύνη για το
αδερφάκι του π.χ. όριστε τον ως υπεύθυνο όταν πηγαίνουν στο σχολείο.
Ακόμη, μπορείτε να του μάθετεπως να βοηθάει το αδερφάκι του και να το
εμπλέξετε σε διάφορες δραστηριότητες , π.χ. δείξτε του πως να ντύσει το
αδερφάκι του, μην αμελώντας να το επιβραβεύσετε για αυτή την πράξη.
Παιδικοί Φόβοι
Ο
φόβος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του παιδιού όταν αυτό αισθάνεται
οτι απειλείται απο κάποιον υπαρκτό ή ανύπαρκτο κίνδυνο /απειλή. Οι πιο
συνηθισμένοι παιδικοί φόβοι είναι ο φόβος του αποχωρισμού, του
αγνώστου, του σκοταδιού, των τεράτων (ανύπαρκτων πλασμάτων), των ζώων, των ληστών καθώς και των καιρικών φαινομένων (κεραυνοί, καταιγίδες) .
Εξήγηση της λειτουργίας του φόβουκαι κατανόηση των φόβων του
Είναι
σημαντικό να εξηγήσετε στο παιδί οτι ο φόβος που νιώθει είναι ένα
συναίσθημα που όλοι οι άνθρωποι έχουν βιώσει. Δείξτε κατανόηση και
προσπαθήστε να καταλάβετε και να σεβαστείτε το φόβο του παιδιού χωρίς
να τον υποτιμάτε (π.χ. Είσαι μεγάλος πια για να φοβάσαι το σκοτάδι)
αλλά ενθαρρύνοντας το να μιλάει για αυτούς. Όταν το παιδί θα είναι
ήρεμο, εξηγήστε του με λογικά επιχειρήματα γιατί δεν χρειάζεται να
φοβάται.
Σταδιακή έκθεση στην κατάσταση που φοβίζει το παιδί
Η
αποφυγή των καταστάσεων /αντικειμένων που το παιδί φοβάται θα οδηγήσει
στην αύξηση του άγχους του κάθε φορά που θα έρχεται αντιμέτωπο με
αυτές. Σταδιακά μπορείτε να εκθέτετε το παιδί στην κατάσταση που το
φοβίζει ώστε το παιδί να εξοικειωθεί με το φοβικό αντικείμενο και να καταλάβει οτι δεν μπορεί να του κάνει κακό.
Γίνετε το μοντέλο μίμησης του παιδιού
Το
παιδί μιμείται συμπεριφορές και αντιδράσεις που βιώνει στο οικογενιακό
του περιβάλλον. Εάν το παιδί δει το γονιό του να φοβάται μπροστά στην
όψη π.χ. ένος σκύλου, είναι πολύ πιθανό το παιδί να αναπτύξει την ίδια συμπεριφορά. Πρώτοι οι γονείς χρειάζεται να μην έχουν έντονες φοβικές αντιδράσεις καθώς και να δείξουν στο παιδί οτι για να ξεπεράσουν έναν φόβο τους χρειάζεται να τον αντιμετωπίσουν.
Επιβραβεύση παιδιού οταν αντιμετωπίζει τους φόβους του
Τα
παιδιά επαναλαμβάνουν συμπεριφορές που ενισχύονται θετικά, που
επιβραβεύονται. Όταν το παιδί καταφέρει να ελαττώσει έστω και ελάχιστα
το άγχος που αισθάνεται μπροστά σε κάτι που το φοβίζει, είναι σημαντικό
να το επιβραβεύετε λεκτικά ή και έμπρακτα ώστε να υιοθετήσει την ίδια
συμπεριφορά την επόμενη φορά που θα έρθει αντιμέτωπο με μια φοβική
κατάσταση.
