Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά;

Μαργαρίτα Μάνθου
Κλινική Ψυχολόγος

Έχετε βρεθεί συχνά μπροστά στο δίλημμα: «να πω όλη την αλήθεια στο παιδί μου;», «πόσο μπορεί να το αντέξει;», «μήπως ένα ψέμα είναι προτιμότερο από τη σκληρή πραγματικότητα;».

Πολλοί γονείς συγχέουν τα όρια της γνώσης που πρέπει να λαμβάνει το παιδί ανάλογα με την ηλικία του, με το αν πρέπει ή όχι να μαθαίνει την αλήθεια, αποφεύγοντας έτσι να συζητήσουν για θέματα που το ίδιο το παιδί θέτει και που αγγίζουν «επικίνδυνες» περιοχές.

Εκρηκτικοί καυγάδες, διαζύγιο γονέων, οικονομικές δυσχέρειες, προβλήματα με τον/την σύζυγο ή σύντροφο, απώλεια αγαπημένων προσώπων, επαγγελματικά προβλήματα, απογοήτευση και αγωνία σε σχέση με προβλήματα των παιδιών είναι μερικά από τα θέματα που φέρνουν το γονιό μπροστά στο βασανιστικό ερώτημα «να το πω στο παιδί ή όχι;».

Οι περισσότεροι γονείς επιλέγουν το δρόμο της απόκρυψης της αλήθειας από το παιδί. Αρνούνται το πρόβλημα, προβάλλοντας έτσι στο παιδί μια ψευδή εικόνα, ότι όλα πάνε καλά, διαστρεβλώνοντας τελικά και τη δική τους αντίληψη για την πραγματικότητα.

Το πρόβλημα ξεκινάει από τους ίδιους οι οποίοι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και προβάλλουν το πρόβλημά τους σαν πρόβλημα του παιδιού τους. Όμως η συγκάλυψη της αλήθειας ωφελεί ή βλάπτει  την ψυχική υγεία του παιδιού;

• Μπορεί η απόκρυψη της αλήθειας να δρα ανακουφιστικά για τους γονείς την παρούσα στιγμή, αλλά μακροπρόθεσμα επιβαρύνει τον ψυχισμό του παιδιού, το οποίο γίνεται δέκτης διπλών και αντιφατικών μηνυμάτων που το αποδιοργανώνουν.

• Αν δεν ειπωθεί η αλήθεια έστω και με τα λόγια που οι ενήλικες χρησιμοποιούν για να αντιμετωπίσουν τον πόνο που τους προκαλεί μια πραγματικότητα αναπόφευκτη, το παιδί φτιάχνει στο μυαλό του φαντασιώσεις πολύ πιο τραγικές για το ίδιο.

• Το ψέμα προκαλεί το θυμό, την απογοήτευση και την ανασφάλεια του παιδιού το οποίο χάνει την εμπιστοσύνη στο γονιό του.

Γι’ αυτό:

• Δεν πρέπει να υποτιμάμε την ικανότητα του παιδιού να αντιλαμβάνεται την αλήθεια  και να γνωρίζουμε ότι τα παιδιά ξέρουν και καταλαβαίνουν περισσότερα απ’ ότι φανταζόμαστε.

• Πρέπει να σεβόμαστε την προσωπικότητα του παιδιού.

• Όταν τα παιδιά είναι ενημερωμένα για την οικογενειακή τους κατάσταση τίποτα δεν τα πληγώνει, όταν δεν λέγεται για να πληγωθούν αλλά για να ειπωθεί η πραγματικότητα.

• Οι γονείς να επεξεργαστούν οι ίδιοι τους φόβους και την αγωνία τους ώστε αυτοί να μην προβάλλονται πάνω στο παιδί.

• Η ανοιχτή έκφραση των σκέψεών τους με ταυτόχρονη διεξοδική συζήτηση με το παιδί θα έχει θετικά αποτελέσματα.

• Το παιδί πρέπει να μπορεί να εκφράσει την αγωνία που του προκαλεί το πρόβλημα.

• Οι γονείς να ενθαρρύνουν και άλλους εναλλακτικούς τρόπους για να μιλήσουν με τα παιδιά: ζωγραφική, παιχνίδια, παίξιμο ρόλου.

Η αλήθεια αποτελεί μονόδρομο για μια σωστή και εποικοδομητική σχέση που αποβλέπει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας.

πηγή : http://www.pasyvn.gr